آنالیز پارچه های ساسانی و هخامنشی با ابزار نوین و دیجیتال امکانپذیر است - گالری ابزار زیبا

به گزارش گالری ابزار زیبا، ایلنا/ براساس آخرین خبرهای بدست آمده، آنالیز پارچه های ساسانی و هخامنشی با ابزار نوین و دیجیتال امکانپذیر است.

سحر برهان (مسئول آزمایشگاه رنگینه علوم الیاف پژوهشکده حفاظت و بازسازی آثار تاریخی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری) با اشاره به آنکه در بخش حفاظت و بازسازی پارچه در پژوهشکده میراث فرهنگی واحدهای مختلفی فعال است، گفت: در این مرکز آزمایش هایی بر روی پارچه ها انجام می گردد تا بدانیم چه کارهایی قبل و بعد از بازسازی پارچه های تاریخی و باستانی باید انجام داد.

او ادامه داد: لوپ دیجیتال و دستگاه رنگ سنج از جمله دستگاه های تخصصی ما در واحد آزمایشگاه رنگینه علوم الیاف هستند که به وسیله آنها اطلاعات مفید و مهمی درخصوص پارچه ها بدست می آوریم. لوپ دیجیتال یک میکروسکوپ دیجیتال است که برای آنالیز سطح پارچه بکار می رود و با امکاناتی که نرم افزار در اختیار ما میگذارد، می توانیم خصوصیات فنی پارچه از جمله ضخامت الیاف، زاویه تاب، تراکم بافت و… بدست بیاوریم.

برهان با اشاره به کارآیی بسیار زیاد دستگاه لوپ دیجیتال در تشخیص پارچه ها گفت: این روزها در موزه ملی ایران نمایشگاهی تحت عنوان مرگ در نمک برپاست و مردان نمکی در این نمایشگاه در معرض دید عموم گذاشته شده اند. این مردان نمکی ازجمله آثار باستانی ما هستند که لباس های دوران خود را برایمان به یادگار آورده اند. تمام لباس های مردان نمکی به وسیله دستگاه لوپ دیجیتال مورد آنالیز نهاده شد و ویژگی های فنی، مقدار تراکم بافت پارچه، نوع بافت و… پارچه ها مورد آنالیز نهاده شد و تمام این اطلاعات به ما یاری می نماید تا بطور مثال، مقدار پیشرفت صنعت نساجی را با توجه به خصوصیاتی که آن بافت، نخ و پارچه دارد در دوره های مختلف ارزیابی کنیم.

دستگاه رنگ سنج نیز به ما یاری می نماید تا تغییرات رنگی پارچه را ارزیابی کنیم. بطور مثال، اگر پارچه ای در مقابل آفتاب دچار رنگ پریدگی شده باشد یا زرد شدگی داشته باشد یا هر نوع تغییر رنگی که به مرور زمان و با گذشت زمان و بنابر هر دلیلی روی پارچه های تاریخی ایجاد شده باشد، به وسیله این دستگاه قابل تشخیص است و مقدار این تغییرات بدست می آید. این دستگاه بخصوص در پارچه هایی که در لباسهایی که به منظور مردم شناسی آنالیز می شوند، استفاده می گردد.

مسئول آزمایشگاه رنگینه علوم الیاف پژوهشکده حفاظت و بازسازی در پاسخ به این سئوال که آیا براساس آنالیز های صورت گرفته، می دانیم که در کدام دوره تاریخی بیشترین پیشرفت را در حوزه نساجی و بافت پارچه داشتیم، گفت: دوره های مختلف تاریخی البته نه به لحاظ کاملا فنی بلکه بیشتر به لحاظ نقش و طرح و بافت آنالیز شده است و هر دوره ویژگی های خاص خود را دارد. بطور مثال، در دوره صفوی شاهد بافت پارچه های خاص و مختلف از زربافت گرفته تا مخمل و… بودیم. اما از آنجا که پارچه از الیافت و ماده آلی تشکیل شده و در طول زمان از بین می رود از این رو از تمام دوره های تاریخی پارچه باقی نمانده تا مورد آنالیز قرار دهیم، نمی توانیم صراحتا بگوییم که در کدام دوره تاریخی با بیشترین پیشرفت در حوزه تکنولوژی بافت روبرو بودیم.

او تاکید نمود: با توجه به آثاری که به جای مانده، دوره ساسانی از جمله دوره های درخشان به لحاظ بافندگی و تنوع پارچه هاست. در واقع پارچه ها و لباس های مردان نمکی یکی از نمونه آثار بجا مانده از آن دوران است که با آنالیز آن به اطلاعات خوبی دست یافتیم.

برهان با اشاره به ویژگی های خاصی که در لباس مردان نمکی میتوان مشاهده کرد، گفت: لباس مردان نمکی، پارچه هایی با نقش های بسیار ظریف است و دوخت های جالبی دارند. بطور مثال تونیکی از دوره ساسانی در موزه نگهداری می گردد که دوخت های بسیار جالبی دارد و حتی شلواری هم هست که دارای لایه های مختلف است و به لحاظ کاربردی برای کسی که در معدن کار میکرد بسیار مفید فایده بود. بطور مثال لایه های مختلف این شلوار نشان می دهد که پشم آن برای گرما، پنبه به منظور سهولت در انجام کارها و… مورد استفاده نهاده شد. حتی نقش بسیار جالبی از بز در بافت پارچه بکار رفته و تمام این نکات را میتوان با استفاده از ابزارهای نو شناسایی کرد.