نگاه نوی هنر قدیمی ارغوان بافی - گالری ابزار زیبا

به گزارش گالری ابزار زیبا، ارغوان بافی از صنایع دستی اهالی نجف آباد است که در سال های اخیر کاربرد های جدیدی برای آن تعریف شده است.

ارغوان بافی یا لود ه بافی از صنایع دستی نجف آباد است که به نام هنرمندان این شهر پنج سال پیش در فهرست میراث فرهنگی ناملموس به ثبت رسید.

ارغوان بافی با در هم تنیدن تار و پودوار چهار ترکه (شاخه های منعطف و یکساله درختچه ارغوان) شروع می شود و پس از آن چهار ترکه دیگر به صورت متقاطع روی ردیف اول قرار می گیردو شکل اولیه بافت حاصل می شود؛ مقطع بافته ارغوان که شکل گرفت، با اضافه یا کم کردن رج ها، بافته های ریز و درشت شکل می گیرد. البته در جمع آوری شاخه های جوان درختچه ارغوان هم باید مهارت بالایی داشته باشند، چون اگر مرتکب اشتباه شوند، درختچه ارغوان تا سال بعد خشک می شود.

ارغوان، درختچه منطقه ها گرمسیری و خاک های آهکی

ارغوان بافی از هنر های قدیمی نجف آبادیهاست که درگذشته به آن لو گفته می شده و بعد ها به هنر لوده بافی مشهور شده. این را صادق فاتح از هنرمندان ارغوان بافی می گوید و اضافه می کند: لوده سبدی به شکل یو بوده که برای حمل میوه هایی مانند انار و انگور روی الاغ می گذاشتند.

او افزود: درختچه ارغوان که چوب آن برای ارغوان بافی استفاده می شود، در منطقه ها گرمسیری و منطقه های که خاک آهکی دارند مثل اصفهان و نجف آباد رشد می کند؛ گل های ریز صورتی و برگ های ریز شبیه قلب دارد.

این هنرمند ارغوان بافی ادامه داد: اوایل فصل پاییز، درختچه ارغوان را به اصطلاح کف بر و شاخه های یکساله آن را کاملا جدا و برای ارغوان بافی تا یک سال آینده نگهداری می کنند.

به گفته فاتح، برخی از این شاخه های یکساله را در گرمخانه نگهداری می کنند و با دادن رطوبت به آن ها سعی می کنند مانع خشک شدنشان شوند، اما در برخی از بافت ها از شاخه تازه استفاده می کنند.

ارغوان بافی، هنری قدیمی که به روز شده

او که20 سالی می شود به ارغوان بافی روی آورده، این هنر را از برادرش آموخته و البته دوره های صنایع دستی را هم برای گرفتن مجوز گذرانده است.

این هنرمند نجف آبادی می گوید: این هنر قدیمی به خوبی توانسته با نیاز های روز و تازه خودش را وفق بدهد؛ من هم علاوه بر بافت های قدیمی توانسته ام محصولات ابداعی تازهی داشته باشم.

به گفته فاتح، با توجه به کاربری های تازهی که این هنر پیدا کرده، هنرمندان نیز متناسب با نیاز های روز پیش رفته اند و توانسته اند در زمینه دکوراسیون داخلی و برخی وسایل مورد نیاز باغداران، طرح بزنند.

افزایش گستره بازاریابی برای فروش بهتر محصولات

آزاده امین پور بانوی کارآفرین و ارغوان باف نجف آبادی است که با تلفیق هنر و خلاقیت در تولید سبد های دست ساز، علاوه بر کسب درآمد، برای چند نفر دیگر نیز شغل ایجاد کرده است.

او می گوید: من 40 سال دارم و ازکودکی در کنار پدرم همانند دیگر اعضای خانواده، هنر ارغوان بافی را آموخته ام.

این بانوی هنرمند از تجربیاتش در ارغوان بافی می گوید و اضافه می کند: برای این کار به ترکه های کاملا نرم نیاز داریم بنابراین از دیگ جوش استفاده می کنیم، به این ترتیب که آب را داخل دیگ می جوشانیم و بعد چوب ها را پنج ساعت در دیگ می گذاریم و پس از آن 3 تا 4 روز داخل پتویی نمناک نگه می داریم.

امین پور درباره کسب و کارش هم اینطور می گوید: از سال 87 که کار را به صورت جدی ادامه دادم تا سال 95 فروشمان خیلی خوب بود، ولی در سال های اخیر به دلیل مسائل اقتصادی مشتریان محصولات هنری ما کم و شده اند و خریدشان به روز های پایانی سال محدود شده است.

او با اشاره به اینکه محصولات ارغوان بافی شامل استندگل در مکان های عمومی مثل میدان های شهرها، سبد میوه آرایی، سبد نان، پیاز و سیب زمینی و سبد های لباس است، پیشنهاد می کند: با همراهی متولیان صنایع دستی برای بازاریابی این محصولات در خارج از محدوده استان برنامه ریزی و اقدام شود.

این هنرمند ارغوان بافی معتقد است: هنرمندان گروهی آسیب پذیر هستند که از هویت و میراث فرهنگی جامعه نگهداری و حفاظت می کنند و نیازمند حمایت و توجه بیشتر مسئولان هستند.

ساخت آلاچیق و تزیینات فضای سبز، کاربرد تازه ارغوان بافی

نورالله عبداللهی معاون صنایع دستی اداره کل میراث صنایع دستی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در مصاحبه با خبرنگار ما گفت: شهرستان های نجف آباد و خوانسار بیشتر از سایر شهرستان های استان در دو حوزه ارغوان بافی و مروار بافی فعالیت می کنند.

او افزود: بخشی از تولیدات ارغوان بافی در مبلمان شهری به عنوان گلدان و بخشی در خانه ها به عنوان سبد استفاده می شود؛ البته طرح های تازهی هم برای استفاده از این هنر در ساخت آلاچیق و تزیینات فضای سبز باغی به مرحله اجرا رسده است.

به گفته معاون صنایع دستی اداره کل میراث صنایع دستی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، محصولات ارغوان بافی در اقامتگاه های بومگردی هم به دلیل فضای سنتی آن ها قابل استفاده است.

عبداللهی اظهار کرد: با توجه به مشکل تامین مواد اولیه به دلیل خشکسالی، بازار تولید محصولات ارغوان بافی از رونق افتاده، ولی با توجه به ایده پردازی های تازه، ان رشته اکنون جزو رشته های مورد حمایت معاونت صنایع دستی است و برای هنرمندان آن تسهیلاتی در نظر گرفته شده است.

ثبت ملی ارغوان بافی به منظور زنده نگه داشتن آن

اکرم عسگریان یزدی کارشناس صنایع دستی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان نجف آباد در مصاحبه با خبرنگار ما گفت: حیات رشته های صنایع دستی و از جمله ارغوان بافی منوط به نوآوری و به روز کردن آن متناسب با گذر زمان، تغییر ساختار و نوع زندگی است.

او با اشاره به اینکه بسیاری از هنرمندان محصولاتشان را به واسطه ها می فروشند افزود: مراکزی که گردشگران از آن ها بازدید می کنند و برخی از فروشگاه های شهری هم محل عرضه این تولیدات هستند، اما هنرمندان ارغوان باف می توانند در نمایشگاه هایی اداره کل میراث فرهنگی برگزار می کند هم شرکت و تولیدات خود را عرضه کنند.

این کارشناس صنایع دستی درخصوص اقدامات حمایتی وزارت میراث فرهنگی از هنر ارغوان بافی هم گفت: یکی از این اقدامات کارگاهی آموزشی بود که آذر سال 96 با دعوت از استادان برجسته جهانی این رشته در بوشهر برگزار گشت و هنرمندان با روش های نوین و تازه سبد بافی آشنا می شدند.

عسگریان یادآور شد: به منظور حفظ این هنر، رشته ارغوانی بافی، اول شهریور سال 1396 با شماره 1416 در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت شده است.

ارغوان کاری شهرداری نجف آباد برای حمایت از ارغوان بافی

هنگامه خاکسار مدیر فضای سبز شهرداری نجف آباد در مصاحبه با خبرنگار ما به تلاش های شهرداری برای افزایش کشت نهال ارغوان برای حمایت از هنرمندان و معرفی به گردشگران اشاره کرد و گفت: از روز درختکاری پارسال، طرح کاشت ارغوان به عنوان درخت بومی نجف آباد را کلید زدیم.

به گفته او با توجه به نیاز کم آبی ارغوان، این درخت در بیشتر بوستان های جنگلی شهر، کمربند سبز یزدانشهر و کمربند سبز ویلاشهر کاشته شده و کاشت نهال های آن ادامه می یابد.

مدیر فضای سبز شهرداری نجف آباد افزود: امسال هم کاشت ارغوان در بلوار ها و ورودی شهر، آماده سازی خزانه کاشت و نهال ارغوان همچنین کشت این درخت در بوستان کوهستان برای ایجاد دره ارغوان در دستور کار بوده است.

خاکسار ادامه داد: بر اساس توافق شهرداری با اداره آب و فاضلاب نجف آباد هم قرار شده حدود هزار و پانصد اصله ارغوان در تصفیه خانه نجف آباد کاشته شود.

تک تک رشته های صنایع دستی ظرفیت های خاص خود را برای اشتغالزایی و درآمدزایی دارند اگر مواد اولیه مورد نیازشان تامین و بازار های هدف برای عرضه محصولاتشان شناسایی شود. ارغوان بافی هم از این قاعده مستثنی نیست، هنری که می تواند به روز و کاربردی شود و جای خود را در زندگی امروز پیدا کند.

گزارش از معصومه اکبری

گالری ابزار زیبا اصفهان اصفهان