اُملت اردبیلی که ثبت ملی شد - گالری ابزار زیبا

به گزارش گالری ابزار زیبا، روح الله محمدی ـ رییس گروه باستان شناسی استان اردبیل ـ با اشاره به اینکه مردم استان اردبیل رژیم غذایی متنوعی دارند که خوراکی های سنتی محلی بسیاری را در خود جای داده است، بگفت: بیشتر غذاهای استان اردبیل بر پایه گوشت است که شاید علت آن وجود دام های خوب در این منطقه باشد. از سویی، شرایط سخت آب و هوایی موجب شده مردم به غذاهایی احتیاج داشته باشند که بدن آن ها را قوی و گرم نگه دارد.

محمدی درباره غذای سنتی چیغیرتما شرح داد: چیغیرتما یکی از غذاهای اصیل و محلی استان اردبیل است که مواد اصلی آن مرغ و تخم مرغ (ترجیحا محلی) و گوجه فرنگی است. در زبان ترکی، چیغیرتما به غذاهایی می گویند که در انتها پخت، تخم مرغ به آن اضافه گردد. این غذا بیشتر شبیه اُملت گوجه فرنگی است، ولی به عنوان غذای بومی استان با اضافه نمودن مرغ در طبخ آن به چیغیرتمای مرغ مشهور است.

به گفته این کارشناس، طبخ چیغیرتما حدود یک و نیم ساعت زمان می برد و مواد اصلی این غذا، مرغ و تخم مرغ و گوجه فرنگی است، اما موادی چون کره محلی، پیاز، ادویه، زعفران و سیب زمینی هم برای طبخ آن استفاده می گردد.

محمدی درباره طرز تهیه چیغیرتما گفت: برای پخت این غذای سنتی، ابتدا پیاز را به صورت خلالی خرد نموده در قابلمه ریخته و با مقداری کره روی حرارت تفت می دهیم تا طلایی گردد. سپس نمک، ادویه و زردچوبه را به آن اضافه می کنیم و تکه های مرغ را در قابلمه ریخته و کمی تفت می دهیم. در ادامه، مقداری آب جوش اضافه نموده و در قابلمه را می بندیم، اجازه می دهیم تا مرغ آب پز گردد.

او اضافه نمود: سپس سیب زمینی های خلالی را با زردچوبه سرخ می کنیم و کنار می گذاریم. مرغ پخته شده را در ماهی تابه با کره محلی و زعفران سرخ می کنیم و کنار می گذاریم. درون همان تابه، پیاز خلالی سرخ و گوجه ها را درشت رنده می کنیم و به پیاز سرخ شده اضافه می کنیم. بعد از اینکه آب گوجه ها به خوبی تبخیر شد تکه های مرغ را درون تابه قرار می دهیم. در یک کاسه تخم مرغ ها را شکسته و با مقداری نمک، فلفل، زردچوبه و زعفران، خوب هم می زنیم. در آخر تخم مرغ های زده شده را به مواد درون تابه اضافه می کنیم و حدود 20 دقیقه اجازه می دهیم تا خوب ببندند. حال غذای سنتی چیغیرتما را که آماده سرو است، درون ظرفی بزرگ کشیده و با جعفری و پیاز ساطوری شده تزیین و با نان میل می کنیم.

محمدی با بیان این که غذای سنتی و بومی چیغیرتما از دیرباز در استان اردبیل رواج داشته است، اظهار کرد: امروزه پخت این غذا مانند گذشته رایج نیست، اما همچنان در مراسم ها، دورهمی ها و مهمانی ها به وسیله مردم منطقه ها مختلف استان اردبیل طبخ می گردد. بعلاوه در منطقه نمین و در رستوران های بین راهی در گردنه حیران پخت این غذا رواج زیادی دارد. مهارت پخت چیغیرتما سال 1400 در لیست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده است.