علت تدوین کدهای اخلاقی در صنعت گردشگری چه بود؟ - گالری ابزار زیبا

به گزارش گالری ابزار زیبا، در این میان توسعه عنان گسیخته گردشگری در دهه های 1970 و 1980 که بدون توجه به اصول پایداری و احترام به محیط اعم از طبیعی و انسانی انجام گرفته بود، منجر شد تا به تدریج، سیاستگذاران گردشگری در سطوح محلی، ملی و بین المللی در پی یافتن راهکارهایی برای کاستن از اثرات منفی گردشگری بیفتند و همین امر موجب شد تا سازمان جهانی گردشگری، به عنوان بزرگ ترین نهاد بین المللی گردشگری در جهان کدهای اخلاق گردشگری را در دستور کار خود قرار دهد.

در سال 1999 با هدف ارتقاء مسئولیت پذیری و پایداری در جهانگردی، کمیته کد اخلاق جهانگردی در سازمان جهانی جهانگردی شروع به کار کرد و به عنوان یکی از کمیته های فعال این سازمان، ادبیات اخلاقی را بیش از پیش در جهانگردی جهان ترویج کرد و در حال حاضر مدیریت جهانگردی، بدون در نظر گرفتن چارچوب ها و موازین اخلاقی، امکان فعالیت کارآمد و اثربخش را در این حوزه نخواهد داشت.

ایران نیز یکی از اعضای کمیته کد اخلاق جهانگردی در جهان محسوب می گردد، لذا آشنایی با این اصول اخلاقی و در نظر گرفتن آن ها در فعالیت های مدیریتی یکی از ضرورت ها است که پرداختن به آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است.

یکی از دغدغه های مهم تا قبل از سال های 1999 نبود اصول اخلاقی جهانی بود. البته تا قبل از آن کدهای اخلاقی بسیاری در مقوله جهانگردی به وسیله سازمان های مختلف دولتی، خصوصی و ان جی او ها (NGO) تدوین شده بود و در واقع هر کشور با توجه به تفاوت های فرهنگی، اجتماعی و محیطی و به فراخور احتیاج، اقدام به تنظیم اصول و ضوابط اخلاقی خاص خود نموده بود؛ اما در ابتدا این کدها بیشتر مربوط به کشور و منطقه خاص می شد و جهانی نبود.

برای مثال در سال 1998 انجمن صنعت جهانگردی کانادا (TIAC) اصولی از جمله؛ از طبیعت متنوع و میراث فرهنگی ما لذت ببرید و ما را در حفظ و نگهداری آن یاری کنید، با استفاده معقول از منابع آب و انرژی، ما را همراهی کنید، از دوستی و مهربانی مردم و خوش آمدگویی جامعه مان، تجربه اندوزید و به وسیله احترام و عمل به سنت ها، آداب و رسوم و قوانین محلی ما را در حفظ این ارزش ها یاری رسانید، آن محصولات و خدمات جهانگردی را انتخاب کنید که حساسیت و اهمیت اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی را آشکار می کند و از فعالیت هایی که حیات وحش را تهدید می کند و یا به محیط طبیعی آسیب می رساند جداً بپرهیزید را برای صنعت جهانگردی و جهانگرد وضع نموده است.

این روند باعث شد تا سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) درسال 1999 اقدام به معین کدهای اخلاقی جهانی نموده و آن ها را به عنوان کدهای جهانی اخلاق برای جهانگردی معرفی کند.

باید گفت که کد جهانی اخلاق در جهانگردی (GCET) مجموعه ای از آداب و شیوه های مهم فراگیری است که با هدف راهنمایی سرمایه گذاران و متولیان در توسعه جهانگردی شامل حکومت های مرکزی و داخلی، اجتماعات داخلی، صنعت جهانگردی و متخصصان آن و بعلاوه بازدیدنمایندگان اعم از جهانگردان خارجی و داخلی که در راستای توسعه و توسعه جهانگردی با شیوه ای پایدار و معتبر فعالیت می نمایند، تدوین شده است. این موارد بعلاوه در ارتباط با مصالح جهانی مانند تجارت مشروع، تأمین امنیت و آسایش، توسعه اجتماعی و مسائل بشر محبت آمیز ای که به روش های مختلف بر کشورهای جهانگردپذیر و جهانگردفرست تأثیر می گذارد، تدوین شده اند.

کدهای جهانی اخلاق جهانگردی 5 هدف عمده را دنبال می نمایند که از آن ها می توان به عمل کردن به عنوان تسهیل گر ارتباط میان دولت و سایر بخش های بدنه جهانگردی، ایجاد آگاهی در دولت و صنعت جهانگردی به منظور مدیریت همه جانبه اثرات زیست محیطی، افزایش آگاهی میان جهانگردان در مورد رفتار مناسب آن ها، ایجاد آگاهی در میان میزبانان در مورد احتیاج به حفاظت از منابع محیطی و تشویق همکاری میان بخش های دولتی، جامعه میزبان، صنعت و تشکل های غیر دولتی اشاره نمود.

در ادامه بعلاوه فراخوان رسمی برای تصویب نظام نامه ای اخلاقی در قطعنامه نشست سازمان جهانی جهانگردی در استانبول مورد تصویب نهاده شد و پس از گذشت 2 سال کمیته ویژه ای برای نظام نامه جهانی اخلاق تشکیل شد و سند پیش نویسی به وسیله دبیر کل با مشاورت کارشناسان حقوقی و شورای تجاری سازمان تهیه شد.

به همین دلیل نشست توسعه پایدار کمیسیون ملل متحد در سال 1999 در نیویورک مفهوم کدها را مورد تأیید قرار داد و در آن از سازمان جهانی جهانگردی خواست تا اطلاعات بیشتری از تشکل های غیردولتی، سازمان های کارگری و بخش خصوصی به دست آورد. به همین دلیل نظرات مکتوب بالغ بر 70 کشور عضو UNWTO به این سازمان ارسال شد و از دل آن موارد 10 گانه کد جهانی اخلاق جهانگردی فعلی استخراج شد و در نشست مجمع عمومی سازمان جهای جهانگردی در سانتیاگوی شیلی در اکتبر 1999، به اتفاق آراء به تصویب رسید.

شورای اجتماعی و مالی ملل متحد (ECSOC) نیز به منظور آشنا کردن بیشتر جهان با این کدها و تشویق سازمان جهانی جهانگردی در مورد عملکردی اثربخش تر در مورد کدها، آن را به صورت پیش نویسی قطعنامه ای در مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح و به ثبت رساند.

در نهایت کدهای جهانی اخلاق جهانگردی در 10 ماده به تصویب رسیده است که 9 ماده از آن حکایت از قوانین بازی برای مقصدها، دولت ها، متصدیان تور، برنامه ریزان، کارگزاران مسافرتی، کارکنان و مسافران دارد و ماده دهم به نکات اجرایی مورد توجه در آن تاکید می نماید.

این 10 ماده مواردی چون شناخت متقابل و احترام بین مردم و جوامع، جهانگردی به عنوان وسیله ای برای شکوفایی انفرادی و اجتماعی، جهانگردی به عنوان یکی از عوامل توسعه پایدار، جایگاه میراث فرهنگی در جهانگردی و نکات مورد توجه در بهبود آن، جهانگردی به عنوان یک فعالیت سودمند برای کشورهای میزبان و جوامع محلی، تعهدات گروه های ذی نفع در توسعه جهانگردی، حقوق جهانگردان، آزادی جهانگردان در جابجایی، حقوق کارکنان و کارآفرینان در صنعت جهانگردی و اجرای اصول قوانین اخلاقی جهانی برای جهانگردی را شامل می گردد.

کدهای جهانی اخلاق جهانگردی در پی این است تا اصول نهادینه ای را که هم در جوامع میزبان و هم در بین مهمانان می تواند منجر به ایجاد رفتارهای بهینه گردد معرفی نمایند. بعلاوه بر اساس کدهای 10 گانه جهانگردی، اصول 8 گانه مسافر و جهانگرد مسئول نیز طی قطعنامه ای در مجمع عمومی سازمان جهانی جهانگردی در سال 2005 به تصویب رسید.

در این بیانیه، جهانگردی به عنوان ابزاری برای تکامل فردی و اجتماعی معرفی شده و گفته شده است که جهانگردی عاملی غیر قابل جایگزین در زمینه خودآموزی، ارتباطات 2 جانبه و درک اختلافات موجود میان افراد به شمار می آید.

در ایجاد یک تجربه مطلوب سفر هر فردی اعم از میزبان یا میهمان، نقشی را بر عهده دارد که در این میان نقش میهمان (جهانگرد) در ایجاد این تجربه و یاری به توسعه جهانگردی مسئولانه به این صورت است که جهانگرد باید چشمان خود را به روی فرهنگ و سنت های دیگر بگشاید، به حقوق بشر و منابع فرهنگی احترام گذاشته و به حفاظت از محیط زیست یاری کند.

جهانگردان بعلاوه باید بدانند که سفر آن ها می تواند موجب توسعه اجتماعی و مشارکت در اقتصاد محلی گردد به این صورت که آن ها با خرید صنایع دستی و کالاهای محلی به اقتصاد محلی یاری خواهند کرد. آن ها برای سفر باید با قوانین و مقررات مقصد مورد نظر آشنا شوندو در مورد مقصدشان تا حد ممکن اطلاعات بدست بیاورند.